verschillen en keuzecriteria espressomachines

Zoveel mensen, zoveel wensen. Welke espressomachine of espresso apparaat voor u het meest geschikt laten wij ons niet zomaar uit. Vanuit behoefte en overigens ook op grond van technische verschillen kunnen wij u wel helpen bij uw keuze en keuzecriteria, zonder ons nu op een specifieke machine te concentreren.

Voor wat betreft de technisch en functionele verschillen tussen de vele espressomachines beperken we ons  tot de handbediende of half-automatische espressomachines.

1. Het zetgedeelte voor de koffie: Espressomachine met boiler, boiler-warmtewisselaar of thermoblok?
   Een boiler verwarmt een grotere hoeveelheid water eerst op waarna een kleiner deel gebruikt wordt voor de koffie.
   Een boiler met warmetwisselaar warmt een grote hoeveelheid water op en gebruikt deze warmte om het koffiewater te verwarmen; het boilerwater fungeert als verwarmingsbron voor het koffiewater via een warmtewisselaar.
   Een thermoblok verwarmt direct het water (electrisch) tijdens de doorstroom.
   Een thermoblok heeft in het algemeen wat minder capaciteit (kan nadelig uitwerken bij grote waterafname/schommelingen en kan wat meer variatie in temperatuur en/of doorstroom veroorzaken)
   Een espressomachine met thermoblok, zonder boiler heeft in sommige gevallen onze voorkeur, zeker als u maar een heel beperkt aantal kopjes per dag zet een slechts espresso drinkt. (meer bij 2)
2. Stoompijp om de melk te warmen/op te schuimen.
   Een stoompijp geeft relatief kleine hoeveelheden stoom af. Bij een eenvoudig thermoblok espressomachine wordt hetzelfde thermoblok gebruikt voor verwarming van het koffiewater. In dit geval kunt u niet gelijk stomen en koffie zetten! Dit is ook het geval voor een eenvoudig boilersysteem. Koffie wordt immers gezet op zo'n 90-96 graden en voor stoom ligt de temperatuur bij ca. 120 graden. Dit betekent dus opwarmtijd.
   Tegelijk koffie zetten en melk stomen betekent dus tenminste één boiler voor stoom en een boiler en/of thermoblok voor de koffie!
3. Espressomachine met theewater voorziening?
   Wilt u uw espresso apparaat ook gebruiken om snel een kopje thee te zetten, dan is een stoompijpje niet genoeg en heeft u een aparte waterpijpje nodig voor heet water voorziening. Het water moet immers echt gekookt hebben (geen vliesjes op de thee!) en hier kunt u dan geen water uit de koffiezetgroep voor gebruiken. U heeft dan een relatief grote boiler nodig wilt u op verzoek enige kopjes thee snel kunnen zetten.
   Indien gewenst komt u dan snel op een twee boiler systeem uit met warmtewisselaar.
4. Materiaal: leidingen, boiler, thermoblok: Bij voorkeur van koper anders RVS; niets anders. Koper heeft het minst last van kalkaanslag en gevolgen daarvan. (sommge delen/leidingen kunnen van kunststof zijn).
5. Espresso apparaat met geheugenfunctie?
   Een espresso apparaat met geheugenfunctie maakt het u iets makkelijker. De machine stopt automatisch bij de door u ingestelde waterhoeveelheid (in principe 30cc). Dit kan handig zijn, maar na enige oefening en gewenning weet u precies wat de juiste hoeveelheid is. Een espresso is snel gezet, dus weglopen kunt u toch niet.
6. Espresso apparaat met instelbare temperatuur?
   Hoewel dit meer voor de professionals is, kan het wel handig zijn als u de temperatuur kunt instellen. Afhankelijk van de gebruikte soort koffiebonen kan een paar graden temperatuur verschil veel uitmaken. De meerderheid van espressoapparaten staan afgesteld rond de 90oC. Hieronder vinden wij te laag. Idealiter is dit ons inziens 93oC tot 95oC, u haalt dan meer uit de koffie. Let wel dat u moet voorkomen dat de koffie verbrand, de elementen rond de koffie kunnen wel eens warmer zijn en dat kan ertoe leiden dat de temperatuur te hoog wordt. Houdt u vooral goed aan de voor de machine ideale doorlooptijd van een espresso. Daar is warmwatervoorziening op gebaseerd, er zijn fabrikanten die meer aandacht besteden aan het temperatuur management, waarbij de fluctuaties minder zijn en u dus een constantere espresso krijgt en de temperatuur iets kunt verhogen.
7. Espresso apparaat voor ESE servings?
   Wilt u alleen met losse espressokoffie werken of juist alleen met ESE pads, of beide. Veel espressoapparaten bieden u tegenwoordig een koppelstuk om ook met ESE servings te werken, zo heeft u keuze. In het algemeen is ideale de opbouw van een espressoapparaat echter ook afhankelijk van welke koffie (los of ESE pads) u wilt gebruiken, het verschil tussen een prima espresso en een perfecte espresso luistert vrij nauw. Met losse koffie kunt u zelf wat meer experimenteren (maaldichtheid, kleine variatie in hoeveelheid en aandrukken etc). Een ESE serving is zoals hij is.
   La Piccola heeft zich volledig gericht op ESE servings en maakt een goede espresso.
   ESE servings zijn wat duurder (zo rond de € 0,25 - € 0,35). Zelf gemalen espressokoffie komt op ca € 0,15 per kopje, (excl maler), natuurlijk afhankelijk welke koffie u neemt, maar dat geld ook voor ESE servings. Een ESE serving geeft wel wat minder rommel/schoonmaakwerk.
8. Snelheid en voorbereidingstijd
   We bedoelen hier niet de snelheid waarmee een espresso wordt gemaakt, maar de voorbereidingstijd. Grote espressoapparaten met grote boilers etc, kunnen in korte tijd relatief veel espresso's maken maar het duurt ook wel even voordat deze espressoapparaten op dreef zijn, bovendien zijn zij gemaakt voor een wat intensiever gebruik (handhaving temperatuur). Een dergelijke machine staat eigenlijk altijd aan/klaar. Een espressoapparaat met 2 termoblokken is sneller gebruiksklaar hoewel overal geldt dat alle elementen even op temperatuur moeten zijn om een constante temperatuur te bereiken van het water. Maakt u af en toe een espresso, dan is een grote machine niet aan te raden (denk ook enigszins aan het energieverbruik).

In ieder geval: kies een boiler/thermoblok tenminste van RVS (roestvrijstaal) en beter koper/messing en bij thermoblok per definitie koperen leidingen! Koper is edeler, oxideert minder snel dus, geleid warmte beter en is niet vatbaar voor verkalking. Minder onderhoud en betere espresso!

Natuurlijk is dit niet alles, maar in ieder geval belangrijk om tot een juiste keuze van espressomachine te komen.